Konflikt na granicy
Wszystkie zdarzenia do tej pory są elementem kryzysu migracyjnego w Europie. Spowodowanego przerzutem imigrantów i uchodźców do Unii Europejskiej.
Na początku lata 2021 roku prezydent Białorusi Aleksandr Łukaszenka zagroził, że nie będzie powstrzymywał przybywających do Unii Europejskiej handlarzy narkotyków, ludzi oraz uzbrojonych imigrantów.
Kryzys rozpoczął się, gdy władze białoruskie uruchomiły kanały przerzutu migrantów z kraju przez granicę z UE na terytorium Litwy, Polski i w Łotwie. Łukaszenka przyznał, że wspieranie nielegalnego transgranicznego przerzutu imigrantów jest odpowiedzią na unijne sankcje wobec Białorusi. W związku z kryzysem Polska i Łotwa podjęły decyzje o wprowadzeniu stanów wyjątkowych na terenach przygranicznych z Białorusią. Na Litwie stan wyjątkowy został wprowadzony na całym terytorium kraju.
Kryzys na granicy Polska-Białoruś
Kryzys trwa już od wielu miesięcy jednak jego eskalacja przypadła na początek listopada. 8 listopada do naszej granicy zaczął się zbliżać tłum migrantów, którzy przez dwa tygodnie budowali przy granicy obozowiska i usiłowali siłowo forsować tymczasowe ogrodzenie.
Następnie osoby te przeniesiono do centrum logistycznego w Grodnie na terenie Białorusi.
Stan wyjątkowy
Od 2 września w związku z presją migracyjną na granicy z Białorusią, obowiązywał stan wyjątkowy. Został on wprowadzony na 30 dni na mocy wydanego na wniosek Rady Ministrów rozporządzenia prezydenta Andrzeja Dudy. Następnie Sejm wyraził zgodę na przedłużenie stanu wyjątkowego do 30 listopada.
Od 1 grudnia do 1 marca na mocy nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej, rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego, na terenie przy granicy z Białorusią obowiązuje zakaz przebywania. Obejmuje on 115 miejscowości województwa podlaskiego i 68 miejscowości województwa lubelskiego.
Od początku roku Straż Graniczna odnotowała prawie 40 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy Polski z Białorusią. W listopadzie było 8,9 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy, w październiku – 17,5 tys., wrześniu – 7,7 tys., sierpniu – 3,5 tys.
Wojna hybrydowa
Polska, Litwa, Łotwa i Estonia zarzucają Białorusi zorganizowanie przerzutu imigrantów na ich terytorium w ramach tzw. wojny hybrydowej. We wspólnym oświadczeniu w sierpniu premierzy Polski i krajów bałtyckich ocenili, że kryzys na granicach z Białorusią został zaplanowany i systematycznie zorganizowany przez reżim Aleksandra Łukaszenki. Wezwali też władze białoruskie do zaprzestania działań prowadzących do eskalacji napięć. NATO i Unia Europejska podzielają opinię swoich wschodnich członków.
Media zwracały też uwagę, że zwiększona liczba migrantów, którzy próbują nielegalnie dostać się z Białorusi do Polski oraz na Litwę, to efekt zorganizowanych działań Mińska, prowadzonych pod kryptonimem „Śluza”.