Ślad węglowy produktu – o co tak właściwie chodzi? Obliczanie wielkości śladu węglowego

Zmiany klimatyczne, spowodowane czynnikami antropogenicznymi, są obecnie jednym z najważniejszych problemów środowiskowych. Wiele organizacji podejmuje więc inicjatywy mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, a także działania obejmujące stałe monitorowanie, raportowanie, weryfikację i prognozowanie skutków zmian klimatu. Poszukiwano również narzędzi, które określałyby wpływ produktu na środowisko i sposobów, które ograniczą emisje gazów cieplarnianych. W ten sposób narodziła się idea śladu węglowego.

Ślad węglowy – czym jest wartość śladu węglowego?

Termin „ślad węglowy” służy do obliczania całkowitej emisji gazów cieplarnianych w pełnego cyklu życia produktu (przedsiębiorstwa). Wyraża się go jako ekwiwalent dwutlenku węgla na jednostkę funkcjonalną produktu (CO2e/jednostka funkcjonalna).

Ślad węglowy to miara ilości dwutlenku węgla (CO2) wytwarzanego w wyniku działalności człowieka. Dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym, który przyczynia się do zmiany klimatu. Występuje on naturalnie w atmosferze, ale emisje antropogeniczne zwiększyły jego stężenie w atmosferze od czasów rewolucji przemysłowej.

Ślad węglowy jest miarą tego, ile CO2 jest produkowane lub emitowane z powodu działań lub produktów danej organizacji. Obejmuje to bezpośrednie emisje ze spalania paliw kopalnych, jak również pośrednie emisje z produkcji energii elektrycznej i transportu. Firmy mogą zdecydować się na obliczenie swojego śladu węglowego z różnych powodów:

• Aby dowiedzieć się więcej o swoim wpływie na środowisko
• Aby spełnić wymogi sprawozdawcze, takie jak te określone przez CDP
• Aby zmniejszyć swój wpływ na środowisko

Proces obliczania obejmuje identyfikację wszystkich źródeł emisji CO2 związanych z produkcją (bezpośrednią) i dostawą (pośrednią), tak aby można je było uwzględnić przy obliczaniu całkowitej ilości dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery podczas produkcji i dostawy. Oprócz emisji bezpośrednich, przy obliczaniu wartości śladu węglowego można uwzględnić również emisje pośrednie. Obejmują one energię elektryczną zużywaną przez komputery wykorzystywane podczas produkcji; systemy grzewcze w magazynach; pojazdy transportowe wykorzystywane przez firmy logistyczne dostarczające produkty; itp.

Jak obliczać ślad węglowy? 

Ślad węglowy jest jednym z najważniejszych narzędzi pomiaru działań na rzecz klimatu. Pokazuje on, ile CO2 firma lub organizacja uwalnia do atmosfery poprzez swoje procesy, produkty i usługi. Dla firm coraz ważniejsze staje się ujawnienie swojego śladu węglowego. Nie tylko dlatego, że jest to dobre dla reputacji, ale również dlatego, że może to być zaletą przy pozyskiwaniu kapitału na giełdzie.

Obliczenie swojego śladu węglowego jest pierwszym krokiem do jego zmniejszenia. Pomoże to zidentyfikować obszary, w których możemy dokonać ulepszeń, co jest kluczowe, jeśli chcemy zmniejszyć swój wpływ na środowisko i przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. 

Ślad węglowy może być obliczany dla osób, organizacji i krajów. Na przykład, jeśli ktoś leci z Londynu do Nowego Jorku z podróżą powrotną trwającą 8 godzin, ten lot wyemituje około 0,8 tony CO2 do atmosfery na osobę. Jeśli przyjrzymy się śladowi węglowemu Polski, warto zauważyć, że należymy do krajów o najwyższym poziomie emisji na mieszkańca w Europie. Wynika to z naszego uzależnienia od węgla jako źródła energii, który stanowi ponad 80% całej produkcji energii elektrycznej w Polsce.

Warto również zauważyć, że średni ślad węglowy obywateli Polski szacowany jest na 10 ton rocznie. Oznacza to, że każdy obywatel emituje około 1 tony CO2 rocznie – to dwa razy więcej niż przeciętny mieszkaniec Europy i 4 razy więcej niż średnia światowa! Jak wspomniano wcześniej, ślad węglowy można obliczyć zarówno dla firmy, jak i dla konkretnego produktu. Firmy na całym świecie, w tym również w Polsce, decydują się na obliczanie śladu węglowego głównie dla konkretnego produktu, a nie dla firmy jako całości. Wynika to z chęci zwiększenia konkurencyjności produkowanych przez nie towarów oraz zapotrzebowania kontrahentów.

Istotą obliczania śladu węglowego dla danego produktu jest to, że staje się on bardziej atrakcyjny z punktu widzenia nie tylko środowisk przyjaznych środowisku, ale także przedsiębiorcy, który korzysta z usług. 

Artykuł powstał przy współpracy z https://exergy.pl – firmą świadczącą usługi z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz działań na rzecz ochrony środowiska i klimatu.